Tăng huyết áp là một trong những căn bệnh phổ biến nhất hiện nay. Bệnh có nguy cơ cao dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, suy tim, và thậm chí tử vong. Để tránh các trường hợp xấu mà tăng huyết áp gây ra, bệnh nhân cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý và lành mạnh. Cùng lactomason.vn tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây!
Tăng huyết áp: Nguyên nhân và tác động từ yếu tố gia đình, tuổi tác
Nguyên nhân gây tăng huyết áp hiện nay vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các yếu tố di truyền và tuổi tác đóng vai trò quan trọng. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, đặc biệt là bố mẹ hoặc anh chị em, khả năng bạn mắc tăng huyết áp cao hơn đáng kể. Điều này càng trở nên nghiêm trọng hơn khi bạn đã bước qua tuổi 50.
Ngoài yếu tố di truyền, chế độ dinh dưỡng và lối sống hàng ngày cũng ảnh hưởng lớn đến huyết áp. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, việc duy trì một chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc bệnh, ngay cả đối với những người có nguy cơ di truyền cao.
Các yếu tố gia tăng nguy cơ mắc bệnh
1. Béo phì
Béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến tăng huyết áp, với nguy cơ cao gấp 2-6 lần so với người bình thường. Việc tính toán chỉ số khối cơ thể (BMI) có thể giúp xác định mức độ béo phì của mỗi người. Béo phì không chỉ làm tăng lượng mỡ trong cơ thể mà còn gia tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý khác như đái tháo đường tuýp 2, xơ vữa động mạch và cao huyết áp. Vì vậy, giảm cân là một trong những bước đầu tiên và quan trọng trong quá trình điều trị cao huyết áp.
2. Chế độ ăn nhiều muối
Chế độ ăn uống chứa nhiều muối natri được xác định là nguyên nhân hàng đầu gây tăng huyết áp. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người dân ở các khu vực ven biển, tiêu thụ nhiều muối, có tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp cao hơn nhiều lần so với những người sống ở các vùng nội địa, tiêu thụ ít muối hơn. Việc hạn chế muối trong khẩu phần ăn không chỉ giúp giảm huyết áp mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nghiêm trọng.
3. Chất béo bão hòa
Chất béo bão hòa, có nguồn gốc từ mỡ động vật, là một trong những tác nhân gây tăng huyết áp. Việc tiêu thụ quá nhiều chất béo này không chỉ làm suy yếu chức năng mạch máu mà còn gia tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Ngược lại, các loại chất béo không bão hòa như omega-3 có trong dầu cá lại giúp cải thiện huyết áp và giảm nguy cơ mắc bệnh.
4. Rượu và thức uống có cồn
Lượng tiêu thụ rượu bia cao không chỉ làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh mà còn giảm hiệu quả của thuốc hạ huyết áp. Rượu có tác động trực tiếp lên hệ mạch máu, làm tăng áp lực lên thành mạch, từ đó khiến huyết áp tăng cao.
5. Caffein
Mặc dù chưa có nghiên cứu khẳng định chắc chắn việc sử dụng caffeine kéo dài dẫn đến tăng huyết áp, nhưng việc tiêu thụ nhiều chất này có thể tác động tiêu cực đến hệ thần kinh trung ương và gây ra những biến động tạm thời về huyết áp.
6. Kali và canxi
Các khoáng chất như kali và canxi đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì ổn định huyết áp. Kali giúp cơ thể đào thải muối natri, trong khi canxi giúp điều hòa các hoạt động co bóp của mạch máu. Việc bổ sung đầy đủ các khoáng chất này thông qua chế độ ăn có thể hỗ trợ hiệu quả trong việc kiểm soát huyết áp.
7. Thuốc lá
Thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất gây tăng huyết áp và các bệnh lý tim mạch. Chất nicotine trong thuốc lá không chỉ làm tăng huyết áp ngay lập tức mà còn kéo dài tác động tiêu cực này trong nhiều giờ. Hút thuốc lá cũng làm giảm hiệu quả của các loại thuốc điều trị cao huyết áp, từ đó gia tăng nguy cơ biến chứng bệnh tim mạch.
Các lưu ý trong chế độ ăn uống và sinh hoạt cho người cao huyết áp
Người mắc bệnh cao huyết áp cần tuân thủ một số nguyên tắc dinh dưỡng và sinh hoạt để kiểm soát tốt tình trạng bệnh:
- Hạn chế muối: Tổng lượng muối tiêu thụ không nên vượt quá 5g/ngày, bao gồm cả muối có sẵn trong thực phẩm chế biến.
- Giảm chất béo bão hòa: Tránh sử dụng mỡ động vật, thay thế bằng dầu thực vật giàu omega-3.
- Bổ sung rau xanh và trái cây: Tăng cường lượng chất xơ, kali và canxi thông qua các loại rau củ quả và các sản phẩm từ sữa ít béo.
- Hạn chế rượu bia: Giảm thiểu tối đa lượng cồn tiêu thụ để không gây ảnh hưởng đến huyết áp.
- Không hút thuốc: Cần ngưng hoàn toàn việc hút thuốc lá và tránh tiếp xúc với khói thuốc để bảo vệ tim mạch.
- Duy trì cân nặng lý tưởng: Chỉ số BMI lý tưởng nằm trong khoảng 18,5 – 24,9. Vòng eo không nên vượt quá 90cm đối với nam và 80cm đối với nữ.
- Tăng cường vận động: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5-7 ngày/tuần, giúp duy trì sự ổn định của huyết áp và sức khỏe tim mạch.
Kết luận
Tăng huyết áp là một căn bệnh có thể phòng ngừa và kiểm soát được nếu tuân thủ đúng chế độ ăn uống, sinh hoạt và điều trị. Hy vọng những thông tin ở bài viết trên đây sẽ giúp người bệnh sẽ có thêm hiểu biết để sống khỏe mạnh, tránh xa các biến chứng nguy hiểm do tăng huyết áp gây ra.
